Mirror, Mirror

‘Jacques Lacan has discribed how the moment when a child recognises its own image in the mirror is crucial for the constitution of the ego.’ (Laura Mulvey, ‘Visual Pleasure and the Narrative Cinema’, 836).

Volgens Mulvey hebben mensen, onder andere, kijkplezier op een narcistische manier als zij naar films kijken. Ze doelt dan vooral op films waarin mensen zich identificeren met de man in de hoofdrol, echter in Doane’s artikel over The Female Spectator is er als vrouwen naar films kijken een  ‘over-presence of the image- she is the image’. Op deze manier kan het verlangen van de vrouwelijke kijker alleen omschreven worden als een narcistische verlangen; ‘the female look demands a becoming’. Maar hoe zit dit met films waarin de blik van de vrouwelijke hoofdrolspeelster op haarzelf gericht is?
                Als men narcistisch kijkt naar films gaat het om een fascinatie met gelijkenis en erkenning: het menselijke gezicht, lichaam enz. Mulvey wijst erop dat een kind in zijn ‘spiegelfase’ naar zichzelf in de spiegel kijkt en dan zijn reflectie in de spiegel herkent als een beeld dat meer compleet en perfect is dan hoe hij zijn eigen lichaam ziet. Op deze manier wordt het spiegelbeeld gezien als iets dat buiten de zelf staat en een ideaal ego is.

De film ‘Mirror, Mirror’ is een verfilming van het  klassieke Sneeuwwitje sprookje. Hierin speelt de spiegel een grote rol: de stiefmoeder van Sneeuwwitje kijkt in de spiegel, loopt erdoorheen en komt in een andere wereld waar haar spiegelbeeld de touwtjes in handen heeft. Het idee van het spiegelbeeld als een ideale zelf die los staat van de zelf is hierin letterlijk terug te zien: het spiegelbeeld van de heks/Sneeuwwitjes stiefmoeder is een soort van haar onderbewustzijn en is wijzer, mooier en machtiger. De heks moet aan haar spiegelbeeld vragen en naar haar toe als ze toverkunst wilt gebruiken.

Mulvey benoemt verder dat het spiegelbeeld voor een idee van de ‘ik’ zorgt waardoor men meer zelfbewust wordt. Zo ontstaan de ‘long love affair/dispair between image and self-image wich had found such intensity of expression in film and such recognision in the cinema audience.’ Deze haat liefde verhouding met iemands zelfbeeld is ook duidelijk terug te zien in ‘Mirror, Mirror’. De stiefmoeder wil de mooiste van het land zijn en vindt zichzelf ook heel mooi, maar als zij de spiegel vraagt wie de mooiste is noemt het niet haar naam, maar die van Sneeuwwitje. De vrouw voelt zich hierna opeens veel minder mooi en wil van Sneeuwwitje af.

In dit Sneeuwwitje verhaal zit natuurlijk de typische vrouwelijke slechterik, namelijk Sneeuwwitjes stiefmoeder, de heks. Modleski zegt over een dergelijk karakter: ‘The villainess might very possible be a mother, trying to manipulate her children’s lives or ruin their marriages.’ Dit is allemaal terug te zien in het verhaal van Sneeuwwitje, en dus ook de film ‘Mirror, Mirror’ waarin de stiefmoeder Sneeuwwitje jaren vast houdt in haar kasteel en later, als de man die de stiefmoeder wilt op Sneeuwwitje valt en niet op haar, zelfs wilt vermoorden. Modleski zegt ook over de slechte vrouw dat ze de bron van vrouwelijke zwakte om kan toveren in de bron van haar kracht. In ‘Mirror, Mirror’ gebruikt de heks haar tovenarij, die verborgen ligt in haar spiegel. Men zou dus kunnen zeggen dat  het spiegelbeeld nu (letterlijk) een vorm van haar kracht vormt, in tegenstelling tot het idee dat de spiegel vrouwen bekritiseerd en daarmee verzwakt. 

                De film eindigt tevens op de manier waarop melodrama eindigt volgens Modleski: ‘an ending to justify the suffering of the good and punish the wicked.’ Sneeuwwitje krijgt haar prins en de heks verliest haar toverkracht (het magische beest in het bos, [spoiler] die Sneeuwwitjes vader bleek te zijn) en daarmee haar leven. Het gebruik van toverkracht kost levensjaren, iets waar het spiegelbeeld altijd al de heks op wees.

Het lijkt alsof de film een soort feministische versie wou maken van het klassieke sprookjesverhaal waarin de prins de prinses redt. Sneeuwwitje leert in deze film met een zwaard om te gaan en zegt zelf: ‘I read so many stories in wich the prince saves the princes, It’s time to change the ending’.